TA Modellen
In één oogopslag begrijpelijkTijdens ons leven ontwikkelen we overtuigingen en ideeën over onszelf. Vaak ongemerkt, maar ze zijn wel heel bepalend hoe we denken, voelen en handelen. Ook hebben we heel sterk de behoefte aan acceptatie; ergens bij willen horen. Om dit te bereiken passen we ons gedrag vaak aan.
Om helder te krijgen hoe dit allemaal werkt zijn er TA-modellen ontwikkeld. Je vindt er hieronder een aantal uitgelegd. Als je ermee aan de slag gaat zul je merken dat veel emoties en gedragingen voortkomen uit zogenoemde ‘interne dialogen’; diverse overtuigingen en ‘egotoestanden’ in je gedachten.
Deze modellen dienen als instrumenten om te begrijpen waar deze ideeën oorspronkelijk vandaan komen. Maar ook hoe ze in de loop van de tijd zijn geïnternaliseerd en welke invloed ze uitoefenen op jouw leven, zowel in positieve als negatieve zin. De TA-modellen, die hieronder worden beschreven, bieden een helder inzicht in deze complexe psychologische processen. Ook maken ze het mogelijk om deze dynamiek snel en overzichtelijk te doorgronden.
TA Modellen
Communicatiestijlen
Bewustwording van de vijf communicatiestijlen volgens Transactionele Analyse helpt bij het maken van effectieve keuzes in contact met anderen, waardoor gewenste resultaten behaald kunnen worden.
Contactniveau’s
Ieder mens heeft behoefte aan contact. Het is nodig om emotioneel (gezond) te overleven. De verschillende niveaus van contact bepalen onze mogelijkheid om emotioneel te groeien of beschadigd
te raken.
Dramadriehoek
De dramadriehoek, ontworpen door Stephan Karpman en gepubliceerd in 1968, is het model dat in één oogopslag ineffectieve communicatie tussen mensen begrijpelijk, voorspelbaar en veranderbaar maakt.
Drivers en stoppers
In het model ‘de drenkeling’ worden drivers en stoppers zichtbaar. Drivers zijn gedragsvormen die we inzetten vanuit ons script, met stoppers bedoelen we diep gewortelde overtuigingen en ervaringen die ons belemmeren om vanuit de Volwassene in het hier en nu vrij te leven.
Ego-toestanden
Eric Berne ontwikkelde het OVK-model (Ouder – Volwassene – Kind) om de persoonlijkheid van individuen te beschrijven, gebaseerd op zijn werk als psychiater voor het Amerikaanse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarbij hij ongeveer 25.000 soldaten beoordeelde.
OKE Corral
Eén van de basisprincipes binnen de TA is het uitgangspunt dat jij en de ander OKE zijn. Dit zorgt voor gelijkwaardig contact en verbondenheid. Maar in de praktijk kan hier van alles tegenop komen. Daarom is de OKE corral ontworpen om de verschillende velden duidelijk te maken.
Strooks
Strooks is een afgeleide van het Engelse woord ‘stroke’. We hebben allemaal strooks nodig om gezond emotioneel in balans te zijn. Maar krijg je ook de stooks die je nodig hebt?
Werkstijlen en drivers
Iedereen heeft één of meerdere werkstijlen ontwikkeld om van betekenis te zijn voor anderen. Wanneer we doorschieten in die werkstijlen, noemen we het drivers. Dan wordt het bijbehorende gedrag ongezond.
Winnaarsdriehoek
De Winnaarsdriehoek is de tegenhanger van de dramadriehoek. In plaats van ineffectief contact, zorgen de rollen in de winnaarsdriehoek voor effectief contact en goede samenwerking.