OKE Corral / OKE kwadrant

Ik ben oke, jij bent oke

Eén van de basisprincipes in de TA is het uitgangspunt in het contact dat jij en de ander beiden OKE zijn. Dit vergemakkelijkt het contact en zorgt voor onvoorwaardelijk en gelijkwaardig contact. De meeste mensen hebben de intentie om zo het contact aan te gaan, maar er kan door allerlei omstandigheden van alles tegenop komen. Je kunt bijvoorbeeld ook jezelf en/of de ander als niet OKE ervaren, waardoor het contact verandert. Wanneer dit gebeurt is het belangrijk om te onderzoeken wat je nodig hebt om weer terug in ik +/jij+ te komen.  

Franklin Ernst (1971) ontwierp de OKE corral. In dit model wordt snel en duidelijk zichtbaar wat de basisposities in het contact kunnen zijn. Julie Hay noemde dit later treffend ‘vensters op de wereld’. Ieder mens heeft namelijk een favoriet venster omarmd om conclusies te trekken over wat hij ziet in zichzelf en anderen, hier besluiten bij te nemen om daarmee eigen gedrag te kunnen rechtvaardigen. 
 

De 4 vensters

-/+ Ik ben niet OK / Jij bent OK
Wie door dit venster kijkt voelt zich vaak hulpeloos en machteloos. Je bent onzeker over je eigen kwaliteiten en hebt de neiging tegen anderen op te kijken. Met deze basale houding ben je meestal aardig, luisterend, weinig eisend, en gericht op de ander. Je ontleent kracht aan acceptatie en geliefd zijn. De neiging bestaat om een comfortabele positie te creëren, conflicten te vermijden en problemen toe te dekken. Anderen hebben van jou vaak weinig last, dat lijkt gemakkelijk maar daar schuilt een valkuil in als het gaat om echte resultaten boeken. Je hebt namelijk weinig moed om gevoelens en meningen te uiten en op basis hiervan te handelen.

+/- Ik ben OK / Jij bent niet OK.
Als je door dit venster kijkt, zal je bij problemen vooral je gelijk willen halen en de eventuele schuld vooral bij anderen leggen. Dat geeft anderen vaak het gevoel klein gehouden of klein gemaakt te worden. Vaak voelen ze zich door deze houding letterlijk ‘in de min’ gezet. Deze houding creëert afstand. Als je dit gedrag vertoont heeft dit vaak isolement tot gevolg. Of je vindt juist ja knikkers die met je meelopen. Terwijl je ten diepste juist oprechte contacten nodig hebt. De stijl van communiceren is vaak dominant, veeleisend of overdreven hulp biedend. Je schuwt het niet om vervelend over anderen te praten.

-/- Ik ben niet OK / Jij bent niet OK
Wie door dit venster kijkt, toont weinig moed en begrip voor de omgeving. Je bent onzeker over jezelf, maar bekritiseert tegelijkertijd de ander. Je bent je belangstelling voor je omgeving aan het verliezen. Je bent soms cynisch en ziet weinig positiefs meer aan jezelf en aan anderen. Je bent de wanhoop nabij. Je geeft weinig feedback en de feedback die je geeft ontstaat vaak onbedoeld. Kenmerkend is een diepe zucht! Tijd om naar een andere baan of naar andere relaties uit te gaan kijken?

De meeste mensen kennen al deze vier vensters, maar hebben een voorkeursvenster van waaruit ze waarnemen, denken, handelen en voelen. Vanuit dit venster gaan ze om met strooks en met tijdstructurering. En met hulp van dit venster ontwikkelen en bevestigen zij hun Script.

+/+ Ik ben OK / Jij bent OK
Dit veld geeft waarschijnlijk het beste weer waar TA voor staat: het vaststellen en versterken van de enige levenspositie die de kracht en waardigheid van ieder persoon erkent. Het is ook dé positie van waaruit je in staat bent om gezonde relaties aan te gaan die leiden tot wederzijdse groei en ontwikkeling. Transactionele Analyse ziet mensen als in de kern OK en van daaruit in staat tot verandering, groei en heilzame interactie.